Radykalna przemiana całego życia

Pokuta wewnętrzna jest radykalną przemianą całego życia, jest powrotem, nawróceniem się do Boga całym sercem; zerwaniem z grzechem, odwróceniem się od zła, i to odwróceniem się z odrazą od popełnionych przez nas złych czynów, myśli czy słów. Nawrócenie jest więc najpierw dziełem łaski Boga, który sprawia, że nasze serca wracają do Niego. Dlatego możemy się modlić jak Jeremiasz w swoich Lamentacjach: Nawróć nas Panie, a do Ciebie wrócimy. To Bóg daje nam siłę do nawrócenia, siłę zaczynania od nowa. Serce ludzkie się nawraca, patrząc na Tego, którego zraniło grzechem, a ten sam Duch, który ujawnił się jako ten, który budzi sumienia, który uświadamia zło, jest także Pocieszycielem udzielającym ludzkiemu sercu łaski skruchy i nawrócenia.

Zerwanie jedności

Grzech jest przede wszystkim obrazą Boga, jest zerwaniem jedności z Nim, ale grzech narusza też komunię, czyli jedność z Kościołem. Dlatego nawrócenie przynosi nie tylko przebaczenie ze strony Boga, ale także pojednanie z Kościołem, co wyraża i urzeczywistnia w sposób liturgiczny sakrament pokuty i pojednania. Tylko Bóg przebacza grzechy. Dlatego kiedy Jezus mówi, że Syn Człowieczy ma na ziemi władzę odpuszczania grzechów, tym samym udowadnia, że jest Synem Bożym i wykonuje Boską władzę, kiedy mówi: Odpuszczone są twoje grzechy. Na mocy swego Boskiego autorytetu, Jezus daje tę władzę ludziom, by ją wykonywali w Jego imieniu.

Wykonywanie władzy odpuszczania grzechów Jezus powierzył apostołom. To im została zlecona posługa jednania. Apostoł jest posłany w imię Jezusa, a przez Niego sam Bóg wzywa i prosi: Pojednajcie się z Bogiem! W czasie swego publicznego życia Jezus nie tylko przebaczał grzechy, lecz także ukazywał skutki tego przebaczenia. Ono sprawiało, że grzesznik ponownie włączał się do wspólnoty ludu Bożego, a działo się to właśnie przez odpuszczenie grzechów. Dzięki odpuszczeniu grzechów powracał do wspólnoty wybranego ludu, od której oddalił się przez grzech. Udzielając apostołom swojej mocy przebaczania grzechów, Jezus daje im również władzę jednania grzeszników z Kościołem. Grzesznik, wyznający swoje winy i otrzymujący przebaczenie, wraca do Boga i do wspólnoty Kościoła. Pojednanie z Kościołem łączy się nierozerwalnie z pojednaniem z Bogiem.

Odzyskać to, co się utraciło

Chrystus ustanowił sakrament pokuty dla wszystkich grzeszników w Kościele; przede wszystkim dla tych, którzy po Chrzcie popełnili grzech ciężki i w ten sposób utracili łaskę oraz zadali Kościołowi ranę rozbicia jego jedności. Sakrament pokuty daje im nową możliwość nawrócenia się i odzyskania łaski usprawiedliwienia.